Rapounchoun(-óuvale)
Phyteuma ovatum
Campanulaceae
Noms en français : Raiponce ovale, Raiponce ovoïde.
Descripcioun :Aqueste rapounchoun, coumun en mountagno, se rescontro dins li prado umido, li melounié e àutris endré ounte i'a d'aigo. Se recounèis subretout à sa longo enflourejado vióuleto à quàsi negro souto li mele e à si fueio proun descoupado.
Usanço :Sèmblo que li rapounchoun soun tóuti manjadis, majamen li jóuini brout emai li racino poupouso cuecho.
Port : Erbo
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Phyteuma
Famiho : Campanulaceae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 6 à 12 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 1200 à 2200 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Prado umido
- Relarg à rousage
- Prado à rousèu
- Melounié
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuroupenco
Ref. sc. : Phyteuma ovatum Honck., 1782
(= Phyteuma halleri All. )
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753